انواع نرخ / درآمدهای مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی

انواع نرخ/ درآمدهای مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی:

الف- نرخ مالیات مقطوع 

ب – نرخ صفر مالیاتی 

پ – معاف از مالیات 

ت – درآمدهایی که مشمول مالیات دیگری نیستند

ث – نرخ مالیات اشخاص حقوقی طبق ماده 105 ق.م.م

ج – نرخ مالیات اشخاص حقیقی طبق ماده 131 ق.م.م

الف – نرخ مالیات مقطوع:

یعنی پرداخت مالیات بر اساس مبلغی ثابت و از پیش تعیین شده طبق قانون.

در نرخ مالیاتی مقطوع درآمد مشمول مالیات در نرخ های از پیش تعیین شده ضرب خواهد شد و مبلغ مالیات قابل پرداخت مؤدی مشخص میشود نرخ مقطوع مانند:

1- نقل و انتقال قطعی املاک به مأخذ ارزش معاملاتی و به نرخ پنج درصد (5%) طبق ماده 59 ق.م.م.

2_ حق واگزاری محل به مآخذ وجوه دریافتی مالک یا صاحب حق و به نرخ دو درصد(2%) طبق ماده 59 ق.م.م.

3- نقل و انتقال سهام در بورس یا بازارهای خارج از بورس نیم درصد ارزش فروش سهام و نقل و انتقال سهام سایر شرکت ها چهار درصد (4%) ارزش سهام اسمی سهام .

4- نرخ مقطوع در خصوص درآمد مشمول مالیات اجاره املاک اشخاص حقیقی و حقوقی.

ب – نرخ صفر مالیاتی :

طبق بند الف ماده 132 ق.م.م منظور از مالیات با نرخ صفر روشی است که مؤدیان مشمول آن مکلف به تسلیم اظهارنامه ، دفاتر قانون، اسناد و مدارک حسابداری حسب مورد، برای درآمد های خود به ترتیب مقرر در این قانون و در مواعد مشخص شده به سازمان امور مالیاتی کشور می باشند و سازمان مذکور نیز مکلف به بررسی اظهارنامه و تعیین درآمد مشمول مالیات مؤدیان براساس مستندات، مدارک و اظهار نامه مذکور است و پس از تعیین درآمد مشمول مالیات مؤدیان ، مالیات آن با نرخ صفر محاسبه می شود.مانند: معافیت مالیاتی درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکت های تولیدی و معدنی طبق ماده 132ق.م.م.

1- درآمد کارگاه های فرش دستباف و صنایع دستی و شرکت های تعاونی و اتحادیه های تولیدی مربوطه طبق ماده 142ق.م.م از پرداخت مالیات معاف هستند.

2 – درآمد حاصل از کلیه فعالیت های کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل، پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغان داری، احیای مراتع و جنگل ها، و … توسط اشخاص حقوقی طبق ماده 81 ق.م.م از پرداخت مالیات معاف هستند.

پ- معافیت مالیاتی:

منظور از معافیت مالیاتی، معافیتی است که مؤدی مالیاتی (فقط شخص حقیقی) از بابت آن فعالیت مشمول انجام تکالیف قانونی و پرداخت مالیات نخواهد بود .به عنوان مثال:

1 – درآمد حاصل از کلیه فعالیت های کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل، پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغان داری، احیای مراتع و جنگل ها و … توسط اشخاص حقیقی طبق ماده 81 ق.م.م از پرداخت مالیات معاف هستند.

2- سود سپرده بانکی دریافتی طبق ماده 145ق.م.م از پرداخت مالیات معاف است.

تفاوت نرخ صفر مالیاتی و معافیت مالیاتی:

همان گونه که قبلا اشاره شد منظور از مالیات با نرخ صفر روشی است که مؤدیان مشمول آن مکلف به تسلیم اظهار نامه، دفاتر قانونی، اسناد و مدارک حسابداری در موعد مقرر هستند و سازمان امور مالیاتی  پس از مشخص شدن درآمد مشمول مالیات مؤدی ، نرخ مالیات آن ها را صفر در نظر خواهد گرفت ولی مؤدیان معاف از مالیات مکلف به انجام تکالیف قانونی و پرداخت مالیات نیستند.

از طرقی نرخ صفر مالیاتی مدت زمان مشخصی داشته و دائمی نیست مانند نرخ صفر مالیاتی شرکت های تولیدی و معدنی طبق ماده 132 ق.م.م 5 سال است در صورتی که معافیت مالیاتی معمولا به صورت دائمی است.

ت- درآمد هایی که مشمول مالیات دیگری نیستند.

طبق تبصره 4 ماده 105ق.م.م اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی نسبت به سود سهام یا سهام الشرکه دریافتی از شرکت های سرمایه پذیر مشمول مالیات دیگری نخواهند بود.این موضوع نشان دهنده ی آن است که درآمد مذکور مشمول مالیات بوده و مالیات آن پرداخت شده لذا مشمول پرداخت مالیات مضاعف نخواهد شد.

ث- نرخ مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی

طبق ماده 105ق.م.م نرخ مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی پس از وضع زیان های حاصل از منابع غیر معاف و کسر معافیت های مقرر به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای است مشمول مالیات به نرخ بیست و پنج درصد (25%) است. در این راستا در خصوص درآمد هایی که طبق مقررات مالیات های مستقیم دارای نرخ جداگانه است، در محاسبه مالیات، نرخ های مذکور اعمال خواهد شد. مثال نرخ مالیات نقل و انتقال املاک، سرقفلی، سهام و حق تقدم سهام شرکت ها، درآمد اتفاقی .

نکته: در صورتی که عملکرد سال مالی شرکت با زیان مواجه شود زیان ابرازی برابر مقررات مورد رسیدگی سازمان امور مالیاتی قرار خواهد گرفت و در صورت احراز و تایید از درآمد مشمول مالیات سال یا سال های بعد مؤدی کسر خواهد شد.

• طبق تبصره 6 ماده 105ق.م.م درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکتها و اتحادیه های تعاونی متعارف و شرکت های تعاونی سهامی عام مشمول بیست و پنج درصد (25%) تخفیف از نرخ موضوع این ماده است لذا نرخ مالیات این گونه شرکتها 18/75% خواهد بود.